Met de ‘transcriptietool’ kun je eenvoudig oude handschriften en teksten lezen. Hieronder zie je per thema aan welke bronnen een transcriptie is toegevoegd. De transcriptie vind je ook onder het kopje 'tools' onder de bron.
Beschikbare thema’s
De Piersonstraat moet blijven!
De Piersonstraat moet blijven
Refrein: Ik houw van de Zwanegas, zo as-tie vroeger was,
de Piersonstraat moet blijven, en ook de Karregas
We willen niet dat hier ’n garage komt te stoan
We zijn wel duzend kere noa de gemeente toe gegoan
’T is al 10 jaar geleje, dat de gemeente zei:
“Er moet toch echt heel nodig ’n parkeergarage bij!”
Niemand in de wijk wil hier nog ooit vandaan
maar zij willen de Zeigelhof, de huisjes gaan eraan.
De buurt mocht komen proaten, maar dat hield toch niks in
wethouder v. Montfoort deed toch z’n eigen zin
We dienden ‘n bezwaarschrift in tegen dat besluit
en zelfs nog naar de Kroon toe, ook dat haalde niks uit.
Sinds die tijd geen poen meer voor het onderhoud
Er zouden nieuwe huizen voor ons worden gebouwd.
Maar Lindenholt of Hatert, da’s veul te ver van huis
na zoveel joar hier wonen, is dit ons enig thuis
Simon de Wit ging sluiten, het personeel op straat
twee-en-een-half miljoen, waar geen mens bij is gebaat
voor nòg zo een garage die ook komt leeg te staan
en dat gaan wij voorkomen, we gaan er tegenaan!!
Ontdekkingsreiziger
Laus Deo den 6 november Anno 1594 in Amsterdam
Gunstige wel beminde [doorhaling] vader, desen sall alleen dienen om U Lieve te
te aviseren dat ick van Rotterdam hier gecomen ben om met dese scepen
die de van Amsterdam toe maeken so U Lieve daer van gehoort heefft naar
Indien te seylen met Godts hulpe, ende heb daer toe goede gelegenheyt gevonden,
ende dat door recommandatie Jan Jacobzoon, ende Gerrit van Boeningen, mijn
neeff, de welcke vys-admirael wesen sal. Sij sullen op elc scip vier
adelborsten hebben die naest die capeteyn over 't volc commanderen.
Daer van sal ick een sijn, van mijn gagie en weet ick noch geen besceyt
dan twijffel niet off ick sal wel 20 gulden ter maendt kryghen ende
ick sal mijn neeff des capeteyns tafel hebben. Ick vertreck morgen
naer Engelant, om aldaer enich gescut te halen dat ons noch
gebreckt, daer ick van mijn cousin Gerrit van Boeningen den
vys-admirael heen gesonden werd met recommandatie van de heren
Staten. Wil ons Godt de Heer goede reys verleenen wij syn ons
leven behouden, want wy nieuwe landen gaen soecken die noyt
bevaren syn geweest. Mijn cousin ende ick hebben op den werelt clot
gemeten ons reys die wij hopen te doen, so bevynden wij datter wenich
aen scort off wij seylen de heele werelt om ende wij hoopen die reys
in twee jaren te doen daer die Portegysen 3 jaer toe van doen
hebben ende wij nemen't noch wel vier off 5-hondert mijlen vorder
dan daer sij haer specerij halen. Het sijn conincklicke scepen daer
wij met Godts hulpe met dencken te varen, wel gemonteert.
So wil ick mijn vader vrundtlick gebeden hebben dat die kost
aen mij wilt hangen ende laten mij daer sonder vertreck dewiele
ick in Engelant ben een halff dosijn grove hemden met slechte
omslagen daerop genayt # [tussenvoeging] maken ende laet mij ons Gert een deel slechte
slaepmutsen sonder enich werck # [tussenvoeging] maken, want ick sulcx meest van doen
sal hebben overmitds die lange reyse ende wiltse aen Jan neeff
bestellen. So ick noch tijt heb als ick wt Engelandt coom, sall
ick eerst noch eens overcomen ende sal U Lieve dan van alles wijder
besceijt seggen. Ick seynde U met den brenger van desen een
sack, wilt doch die vol goede knollen aen Jan neeff seynden
metten eersten so haest als mogelijck is. Ick bid U Lieve vrundtlijck
en wilt doch hier in niet versuymen aen Jan Jacobzoon die
knollen te seynden want ick beloofft heb dat ick se onbieden
sou op dat ick'er niet deur bescamt werd. Sij wilden daer
gelt bij seynden maer ick wilde sulcx niet toe laeten want
hij mij met Gerit neeff groote vrundtscap bewesen hebben.
Isset mogelijck so seynter met een ooc een sack aen Gerrit
neeff, U Lieve mogen dencken cost ick U nu wat off gij mij wt
hyllickte coom ick met lieff wederom. Ick bender mijn leven
door gebercht ende blijff ick het can U Lieve ooc niet scaeden.
Ick ben hier door Godt loff en danc vast van den grooten
arbeyt verlost. Hiermede wil ick mijn vader voor dees
tijt sampt alle goede vrunden die mij mijn vader sal gelieven
hertelicken te groeten in des almachtigen Godts seylighe
bescerming bevelen.
U Lieve dienstwillighen
soon Lambert Biesman
Aen den eersamen ende discre
ten Jacob Biesman myn L(ieve)
vader woonende tot
Nymeghen
Laus Deo den 24sten september stilo veteri in't schip
zijnde onder seylen in see o[m]trendt d'eylanden
van Canarien
Gunstige vader, also wij op huyden enige Hollansche
scepen ontmoet sijn comende wt [=uit] Barbarien, heb ick
sulcken gelegenheyt waer willen nemen, e[nde] niet cunnen onder¬laeten
U L[ieve] te scrijven e[nde] met desen [doorhaling] verwetigen onsen
staet. Wij sijn deur Godes genade met goede voorspoet
e[nde] gesondt volc dus wijdt gecomen. Godt v[er]trouwende
dat hij sijne genade over ons sal continueren e[nde] ons
vortaen helpen. Ick heb U L[ieve] uit Playmuth ooc gescreven
Het is vandaech 3 weken dat wij uit Seelant liepen
als U L[ieve] van onse Wijnandt wel v[er]nemen ca[n]. Wij sijn noch
alle gesondt. Willem en Hens doen U L[ieve] seer groeten
e[nde] alle goede vrienden, sij sijn noch wel gemoet. Wij
sijn alle seer bedroeft gewest v[er]staende die groete
sterfte te Nijmeghen, maer wat [invoeging] Godt wil moet gescieden
Ick soud U L[ieve] wel breder e[nde] perfecter scrijven, dan
door den grooten haest moet ick't hier mede besluyten
Midts groetenis aen mijn broeder Stoffel, sijn huysvrou
Moeytien, Jan van Santvort e[nde] al ons susters en broeders
met alle goede vrienden. Vergeet doch mijn memmoeder
niet. E[nde] sijdt hier mede den almachtighen Godt in
sijne genadige bescerming bevolen e[nde] van herten
gegroet metter haest,
U L[ieve] diensvillighen soon
Lambert Biesman
Aen den Eersamen en[de]
discreten Jacob
Biesman, Burgemeys
ster, woonende aende
May poort tot
Nymeghen
Loont den bode
Aenden eersamen ende
discreten Jacob Bies
man myn L(ieve) vader wo
nende opde Legemerckt
tot
Nyemeghen
Loont den bode
Kinderarbeid
Nijmegen 26 februari 1887
Na aanleiding van uw schrijven heb ik de eer u mede te delen dat op mijn steenfabriek werkzaam zijn:
36 mannelijke personen waaronder 7 beneden 16 jaar.
4 vrouwelijke personen boven 16 jaar.
Het hoogste bedrag des weeklonen is ƒ10 en het laagste ƒ2,50 per week.
Hoogachtend
Kinderwetje van Van Houten
Arnhem, 19 December 1877
Er bestaat reden tot twijfel, of de
heilzame bepalingen der wet van 19 septem-
ber 1874 I st.bl. w. 130 I tot het tegengaan
van overmatigen arbeid en verwaarlozing
van kinderen, wel overal nauwkeurig
wordt nageleefd en bij elke overtreding
daarvan zonder oogluiking vervolgingen
worden ingesteld.
Ik heb mitsdien de eer Uwen
uit te nodigen op eene stipte naleving
dezer wet bij voortduring met zorg te zullen
toezien, en alle inbraken op hare
voorschriften krachtig tegen te gaan.
Het zal mij aangenaam zijn na verloop
van twee maanden een verslag te ontvangen
van hetgeen in dien zin is verrigt en
van den daarvan verkregen uitslag
De officier van Justitie te Arnhem
Bierbrouwers
Aen den Weledele en
Achtbaere Raad der Stadt
Nijmegen.
Weledele en Achtbaere Heeren
Geven met verschulde eerbied te kennen Boek-
houder en Meesteren van den Brouweren-
ampte binnen deeze Stadt,
dat die Edele mogende heren Staaten deze
Provincie, bij verscheijdene Placaten van den
25 Jul: 16[1]4, d 8 April 1629, d 7 Maij 1678 en 20
Junius 1693/: te vinden in 't Geldersch Placaet-
boek pag: 139, 244, 477 en 60[1]:/ tot bevordering
des gemeene welvaerts hebben geinterdiceert en
verboden.
Dat eenen ijgelijck van wat Staet qualiteijt,
of conditie diezelve zoude mogen wezen, hem
voortaen te vervorderen de Brouwerstonnen aen
hem te houden, ende te gebruijcken, die te breeken
aen stukken te slaen ofte te zagen, of te eewige
andere vaten of kuijpen daervan te maken of te
dezelve te verbranden, ofte ook de bodemen van de
voorschreven vaten omme te keeren, ofte te verande-
ren, ofte die tot andere Brouwers met bieren te doen
vaten, of op eenige andere manieren de Brouwers
haere tonnen afhandigh te maken:
Kermisklanten
Helder, 4 juli 1923.
Weledele Heer
11 juli medegedeeld
dat plaats niet meer
beschikbaar is.
Ik dank Uw zeer voor Uw uitstel
maar nu wilde ik Uw eerst iets vragen, door die
toestand in duitsland hebben die wielrijders
hun Contract verbroken met ons en wilde ik
Uw beleefd vragen of ik in die zelfde
tent vertonen mag een Kijkwerk
ingesloten de portretten, een liliputter
dame een reus en reuzin, en een kind van 17 jaar, inlichtingen voor
onzedelijkheid of zooiets kan Uw gaarne krijgen
bij den Commissaris in den Helder.
Hopende Uw zal daar geen bezwaar tegen
hebt, verblijf ik met de meeste
Hoogachting en dankent
Mej. Groenteman
Panopticum-museum
den Helder
Ingesloten het
Portret van een reus van 2 m. 45
Prinses Elisabet 18 jaar oud 45 cm hoog.
en een reuzin 2 m. 60
Brouwersgilde
[…] Jan van Halts merckt
Peter Elberts
Jacob Costen vander Wiltenborch
Hanrijck Hanrijcks
Willem van Appeltern
Peterken van Haren
Gerck van Keuipen
Reijnder van P[...]
Laurens Balmert
Vrou de Bije
Dijt ijs Henrick […] merckt
Hanrijck Peters
Dit merckt staet op de tonnen
van Henrick vander Lijnden
Dit merckt staet op de
thonnen van [...]
Dit merckt staet op de
tonnen van Johan van [...]
Jan van Kessels
Derck van {...}
[...]
Berndt van [...]
[...]
Een tot slaaf gemaakte in Nijmegen
L’an mil huit cent quatorze, le Vingt huit Mai á cinq heures du matin
devant nous Maire, Officier de l’Étatcivil de la commune de Nimegue, Dé-
partement des Bouches du Rhin, sont comparus les Sieurs, J.C. Richemont Capit[ain]
près le 16 B[attalion] Landmil. demeurant á Nimegue âgé de trente ans, qui a dit
être maitre d’un désunt ; et Hermanus Theodorus Everts
demeurant á Nimegue âgé de trente cinq ans. Qui a dit être
voisin d’un désunt ; lesquels nous ont déclaré, que
Manille, gewezene Lijfeigene van den heer Richemont voornoemd fil
de ------------ ----------et de ---------------------------------âgé
de dix neuf ans né á Macassar Département d in Oostindien
demeurant en dernier lieu á Nimegue Departement d
est décédé le vingt huit Mai mil huit cent quatorze domicile
au Cigne á trois heures dumatin
Après qu’il a été donné lecture de présent Acte de Déc~es aux declarans, ils
ont signé avec nom
J.C. Richemont
H.T. Everts
Le Maire, Officier de l’État civil Otto van Randwijck
Apothekersrecept tegen cholera
Aug. 1832
Recept tegen de Cholera Morbus
Neem een kop vol opgeruimdheid
met een doos vol goede moed.
Daags 2 lepels tijdsbeweging
even laauw gebruik is goed.
50 pillen vaste spijsen,
aangemengd met goeden wijn,
Een Tinctuur van vergenoegen
is de beste medicijn.
1-2 Droppels geest van vreugde
met een poeder levenszout
en wat balsem van vertroosting
is een raad zoo goed als goud
doch vindt gij in dit recept
uwen wensch nog niet vervuld
neem dan voor het allerlaatste
nog een pleister van geduld.
Ben geen Noviomagi Batavus
Bouw Villa
Aan
Edelachtbare Heeren
Burgemeester en Wethouders
der Gemeente Nijmegen.
Edelachtbare Heeren!
Hiernevens ontvangt [U] een stel teekening ter
keuring van den bouw van een Villa op een perceel gelegen
aan de Berg en Dalsche-straat en van rekening van den
Weerd: Heer T. Schippers alhier.
Verder had hij gaarne vergunning tot het plaatsen
van een ijzerhek langs voornoemd perceel en het metselen
van een tuinmuur een en ander zooals de situatie
tekening aangeeft.
Voorts had hij gaarne verlof tot het plaatsen
van een kalk en timmerloods
Gaarne een spoedig en gunstig antwoord
tegemoet ziende heeft hij de eer te zijn.
Met de meeste Hoogachting
uw Edelachtbare
[Uw] Dienaar
W.J. Maurits
Nijmegen 18 Sept. 93.
Bouwvergunning
Aan
Edelachtbare Heeren
Burgemeester en Wethouders
van de gemeente Nijmegen
Geeft beleefd te kennen Gerrit Jan
Groot wonende te Hees dat hij zich tot U Edel
Achtbare wend met eerbiedig verzoek vergunning
te bekomen om in werking te mogen brengen, een
stoomwerktuig met ketel van ongeveer tien
paardenkrachten in een aanbouw aan het huis
No. 179 gelegen te St. Anna aan de Haterschestraat
Kadastraal Sectie C No. 1048 dienstig tot het in
beweging brengen van Zaag en Schaafmachienes
voor houtbewerking.
Voor het in werking stellen der laatst genoemde
Zaag en Schaafmachines verleende Edel Achtbare
reeds vergunning dato 31 Januari 1896.
In de omgeving in een kring op 200 meters afstand
van het gebouw zijn lokalen gelegen die bestemd
zijn voor ziekenverpleging of uitoefeningen van den
openbare eeredienst of scholen.
[......] op een gunstig uitslag hopende.
Welk doende
G.J. Groot.
Hees den 4 Januari 1899.
Stoommachine
Aan
Burgemeester en Wethouders
van Nijmegen
Ondergetekenden Erven G.W. van
Westrhenen alhier geven te kennen:
dat zij voornemens zijn een fabriek op
te richten op perceel Neerbosch. Sectie B, nr.: 64
aan de Voorstadslaan, tot het vervaardigen
en herstellen van machinerieën, welken in
richting zal gedreven worden door eene
daarin te plaatsen stoommachine en in
welke fabriek zullen geplaatst worden
smidsen en een oven volgens bijgaande
stukken in triplo, behalve een uittreksel
uit de kadastrale leggers aangezien
geen der gebouwen in een kring van
200 [m.] gelegen zijn.
waarom zij de vrijheid nemen
Uw Achtb. eerbiedig te verzoeken
hiertoe de vereischte vergunning te willen
verleenen
Wijn voor de dappere soldaten
Hoog Edel Gestrenge Heer Generaal Majoor
Opperkommandant der Vesting Nijmegen
Als gebooren Amsterdammer was mijnen wensch iets tot
verkwikking mijner Landgenoten, dewelke in den voor ons
zoo Roemrijken veldtogt gekwetst zijn geworden bijtedragen.
Mijne vraag is dus aan U Hoog Edel Gestrenge Heer Generaal
Majoor, of het mij geoorloofd zoude zijn, aan u Hoog Edele ter
verdere bezorging, te zenden een half Aam beste Rijnwijn
mits vrij zijnde van alle belastingen in Holland.
Ik vlije mij van U Hoog Edel Gestrenge Heer Generaal Majoor
een gunstig antwoord op mijnen vraag te mogen ontvangen.
Met de meeste Hoogachting heb ik d'eer te zijn
Uw Dienaar
J.N. Salomons.
Aan zijne hoog Edel Gestrenge Heer
Generaal Majoor Opperkommandant
der Vesting Nijmegen.
Kleef, 14 Augustus 1832
Hoog sterftecijfer
Arnhem, den 13 November 1896.
Sanitaire toestanden
in gemeenten.
Met veel belangstelling heb ik kennis
genomen van den inhoud Uwer missieve dt: 31 October 1896
waarbij was gevoegd een afdruk van eene memorie ge-
richt aan de H.H. leden van den Raad der gemeente
Nijmegen.
Zeer terecht wordt door Uwe Commissie gewezen op het
betrekkelijk ongunstige sterftecijfer voor Nijmegen,
eene gemeente toch die, wat hare ligging betreft, een
ideaal-gemeente op hygiënisch gebied zoude kunnen
zijn.
Nijmegen gelegen op een zeer geschikte bodem, aan één
sterk stromende rivier, ten overvloede voorzien van
eene waterleiding zoodat de bewoners ten allen tijde over
voortreffelijk drinkwater kunnen beschikken.
En niettegenstaande blijft het sterftecijfer, in verge-
lijking met sanitair veel minder gunstig gelegen
gemeenten, eene betrekkelijk ongunstige verhouding
Vertoonen.
De oorzaak daarvan is gelegen in de sanitaire toe-
standen, die men, onbegrijpelijk nabij, zelfs in sommi-
ge woningen of aangrenzende binnenplaatsen, zelfs in
het centrum van de stad aantreft en waarop meermalen
en nu wederom door Uw College te recht gewezen is.
Daaraan paal en perk te stellen is plicht voor hen
die eenig begrip hebben van het belang der hygiëne voor
eene gemeente en is het te verwonderen dat door het bestuur
Aan
Den Heer Voorzitter
Der Gezondheids-Commissie
bestuur van eene vooruitstrevende gemeente als Nijmegen
in het belang der ingezetenen niet meer acht wordt ge-
geven op het groote nut der hygiëne.
Daarvoor zijn bij bedoeld bestuur zeker geldige, doch
mij onbekende redenen voorhanden.
Evenwel mijnerzijds stel ik me voor, met kracht uw
verzoek te ondersteunen en heb ik de eer Uwe Commis-
sie te verzoeken mij ter inzage of wel (nog liever) in
afschrift te willen zenden, het op Uw schrijven van
het bestuur de gemeente Nijmegen ontvangen antwoord,
opdat ik hiermee in verband mij kan wenden tot H.H.
Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, zoo noo-
dig met Uwe Commissie in nader overleg zal treden,
terwijl ik de eer heb Uwe Commissie inmiddels te ver-
zoeken mij te doen toekomen eene opgave van de meest
insanitaire woningen en buurten.
Met die bepaalde gegevens behoud ik mij dan voor
om ter gelegener tijd bij niet gewenschte verbetering
gebruik te maken van het bepaalde bij de Wet van
8 April 1893 St: bl. No 64.
De Geneeskundige Inspecteur
voor Gelderland en Utrecht,
De Hanzesteden van Gelre
Tyell = Tiel
Saltbomell
Nijmegen - daer dese kleijne Stede onder gehoerende ende gelegen sijn
Mazebomell
Gentt
Venloe
Gelre
Stralen
Ruremunde -
Daer dese kleijne Stede onder gehoerende ende gelegen sijn
Erkelentz
Nijhestat
Wachtendonck
Echt
Dijt sijn die vier
hoefftstede des
landtz van Gelre
Doesborch
Doetijnchem
Groll = Groenlo
Lochem
Zutphen - daer dese kleijne Stede onder gehoerende ende gelegen zijn
Hardewick
Elborch
Arnhem - Daer deze kleijne Stede onder gehoerende ende gelegen zijn
Hattom
Wagenongh - Wageningen
Ende alle dese hoefft ende kleyne Stede vurscheven syn tsamen ander duytscher hanzen gehoerende
Bevestiging stadsrechten, 1372
Wij Willem bider ghenaden Gaeds hertoghe van Gulich, greve van Valkenborgh, here van Monyoye, ende momber
onser manliker gheboerte Willems van Gulic, ende Maria van Ghelren bider selver ghenaden hertoghinne, grevynne
ende vrouwe der lande voerscr[even], doen kont allen luden ende keynnen myt desen openen brieve dat wij ghesekert ende
ghelaeft hebben in guden trouwen dat wij dye burghe]ren] van Nymeghen handen soelen ende laten inde gueden ende
reynten daer sy inne sitken, toe behoerende der heerlicheit van Ghelren, t'heint der tijt toe, dat men hem recht of
bescheit doe na oeren brieven, sonder engherhande arghelist In orconde der waerheit deser dinghen voerscr[even]
heibben wij onse zeghele aen desen brief doen hanghen. Gegheve[n] in't jaer ons Heren dusent driehondert
twe ende t'soeventich op Sente Valentijns dach.
twe ende t'soeventich op Sente Valentijns dach.
Commanderie van St. Jan
Ick brued[er] Henric[us] van Barsdo[n]ck, com[m]enduyr des Heilige[n] Godshuys va[n] Su[n]t Johan byn[n]en Nijm[m]ege[n], belije en[de] beken[n]e myt dessen brieff voir mij ende
mine naecomeli[n]ge dat ic ter ere[n] Gods en[de] om bede wille suster Mechtels vand[er] Molen ontfange[n] heb in onser ordens susterscap die selve voirbenoe[m]de
suster Mechtelt mit al hare suste[re]n, nu ter tijt myt haer i[n] hare[n] huse geheiten Bethleem wone[n]de of naemaels sulle[n] come[n] te wone[n] tot ene[n] sekeren
getale[n] toe als tot seve[n] of achte toe, deelachtich te wese[n] ten ewige[n] dagen toe alle der gued[er] w[er]ke[n], het si i[n] vaste[n], i[n] wake[n], misse[n] of vigilie[n] en[de] oec in
martelije[n] of bloetstorti[n]ge tege[n]s die Torke[n] en[de] ongelovige[n], oec mede te gebruke[n] en[de] deelachtich te wese[n] al alsulker g[ra]cie[n], genade[n] en[de] aflaet als ons
en[de] onser gansser orde[n] van de[n] stoel va[n] Rome[n] gegeve[n] en[de] v[er]leent is. En[de] oec mede ind[er] tijt des gemeyne[n] bans misse i[n] onser kerke[n] te hore[n] en[de] off
des noot dede haer sac[ra]mente[n] i[n] leve[n] en[de] i[n] dode va[n] ons orde[n]spriest[er] te moge[n] t'ontfange[n] en[de] daer tege[n] te moge[n] biechte[n] en[de] absolvere[n] te laten
mit al alsulker voirw[aar]de[n] dat si alle dage[n] myt yn[n]ichh[ei]t haers h[er]te[n] sulle[n] spreke[n] vijf P[ate]r N[oste]r ende vijf Ave Maria voir alle brued[er]s en[de] suste[re]n d[er] orde[n] voirs[eid]
en[de] dat si alle jair i[n] gede[n]cke[n]isse der gr[a]cien en[de] privilegie[n] voirs[eid] eens op Su[n]t Ja[n]sdach to Midsomer sulle[n] haer sust[er]scap beken[n]e[n] i[n] ons[er] kerk[en]
mit ene[n] pen[n]i[n]g of mit eenre waskerze[n] nae hare[n] guetdu[n]cke[n], wa[n]t o[n]se heilige vad[er] die paews dat also i[n] sinen bulle[n] bevole[n] heeft. Oec
mede sulle[n] sij onser orde[n] en[de] onser orden brued[er]s altijt trow ende haut wese[n], voir oge[n] en[de] achter rug haer guet te vorde[re]n ende haer quaet te
scuten also s'veel als si con[n]e[n] myt raed en[de] myt daed bute[n] hare[n] cost en[de] scade. In gedencke[n]isse en[de] tuych der voirscreve[n] susterscap
so heb ic brud[er] Henrick, com[m]enduyr voirs[eid], mine[n] segel aen desse[n] brief gehange[n] in de[n] jair ons He[re]n MCCCC ende LXVI op onse Liever
Vrouwe[n]avont Assu[m]pcio.
Handelsverdrag uit 1360
Wir Richtere, scheffene rait und die burgere ghemeynlichen der Stat van Colne, doin kunt allen
luyden ind bekennen want die durchluchtige vurste ind hogeboiren herren, her Reynolt hertzoige zu
Gelren ind Greve zu Zuytphen ind her Edewart van Gelren, gebruedere, eyne met yren steiden, mit
uns eynre soenen ind vruntschap van den wijnen ind van dem gude, die onsen burgeren van Colne
in dem lande van Gelren zu Nijmegen genommen wairen, verdragen haint na formen ind geleigeheit
des briefs den sij uns darup oevergegheven haint, besegelt mit segelen der herren ind der stede van
Gelrelantde vurs[eid]. So han wir vur uns ind vur onse burgere van Colne as van deser vers[eide] sacken
ind naimen die zu Nijmegen geschiet is vurwerde ind velicheit gegheven ind ghenen oever mitz
desen brief alle den ghienen die in dem lande van Gelren gesessen synt, uyssgescheiden doch den van
Ruremunde, van Venle ind van der Nyerstat bis zer zijt dat sij den vurgen[oemde] brief mit den anderen
steden besiegelt haint. Ind irre yeclichine zu Colne in onse stat ind dar enboven zu komen ind zu
varen ind yre komantschap zu hantyeren ind zu driven, ja in alle der vurwerden ind manyeren as
die vurs[eide] brief innehelt den sij uns dar up gegheven haint. Ind werit sache dat sij of yrre eyn-
ghen yeman auspreeche of arrestierde zu Colne in onser stat umb eynche sache of schoilt der sy
selver nyet schuldich en weren of dar vur dat sij sich slever nyet verloift noch verbinden hetten,
ind die sij noch yre stat da sij inne gesessen weren, of yemant anders vur sij nyet besiegelt en het-
ten, darvur mogen sij yre unschoilt dam ind sich der quyten mit yrem eyde. Uyssgescheiden doch
alsulche sachen as van bruchen ind van missedait an dat gerichte treffent, dar van solen sij doin
ind lijden as der steide recht is zu Colne. Alle argelist hie an uyssgescheiden. Ind deser dinge zu
urkunde ind steetgheit so hain wir onser steide segele ad causas an desen brief doin hancgen
die gegheven is in den jayren unss Herren duysent druyhondert ind seistzich up Sente Girtruden
dach der Heiliger Jonfrauwen.
Rechten en vrijheden
Wij Edewart van Ghelren maken cont ende keynlic allen luden die desen bryef soelen sien of hoeren lesen
dat wij onse hant gheleeght heybben op't Heylighe Sacrament ende heybben gheswaren dat wij burgher-
meiste[ren], scepene, rade ende die ghemeynne burghe[ren] van Nijmeghen in alle oeren rechten handen soelen. Dat
is the weten zeven jaar lanc durende, die ingaen soelen op Middelwynter naest thoe comende ende dueren soelen
zeven jaer lanc daer na naeste volghende, in alle dier manieren alse die bryeve begripen die wij daer af
ghesien heybben ende hoeren lesen, beseghelt mit seghel ons lyeven heeren ende vader her[en] Reynolts wilneer
hertoghen van Ghelren greven van Zuytphen, deys Got ghenedich moet sijn. In orkonde ende veystenisse
dies heybbe wij onse seghel bi onser wetentheyt aen desen bryef doen hanghen. Gheschiet en[de] ghegheven
in Sente Stephaens kirke tot Nijmeghen, opter Ylfdusent Meghede dach in't jaer ons Hee[r]en dusent
driehondert drie ende vijftich.
Tolvrijheden
Richard, door Gods genade Roomse-Koning, vermeerder des Rijks, aan alle getrouwe van het Heilige Roomse Rijk, die deze zullen lezen, genade en alle goeds.
Wij hebben gezien, dat de brief van Hendrik VII, Roomse-Koning, onze voorzaat, zodanige inhoud van woord tot woord bevat. Wij Hendrik VII, door Gods genade
Roomse-Koning, en vermeerder des Rijks, zijn, na onze bescheidenheid, gehouden aan al onze trouwe onderdanen op haar rechtmatig verzoek gunstig gehoor te verlenen,
en indien zij met de redelijkheid tezamen stemmen, moeten wij hun op de wijze van onze heilige voorouders gewone genade niet afwijzen: Daarom willen wij, dat dit
tot kennis van allen komt: Nadien onze getrouwe burgers van Nijmegen, ons nederig verzocht hebben, dat wij hun en hun Stad wilden begunstigen, en zodanige rechten en vrijheden toestaan, als de Stad Aken,
en andere steden van het Rijk, van onze voorouders, zo Koningen als Keizers, mede bevoorrecht zijn, met toestemming verzekerde, dat zulks ons en ons Rijk tot
geen gering voordeel, en eer zal verstrekken: Zo hebben wij met rijpen rade van onze bijzondere vrienden goedgevonden haar verzoek toe te staan; gelijk wij door ons
Koninklijk gezag aan de voornoemde burgers alle rechten en vrijheden toestaan, en schenken voor altijd, en dat zij zonder enige afpersing van
Tolvrij met hare goederen, ’t zij te land of te water door ons gehele Rijk mogen passeren: daar nevens haar volle gunst bewijzende, dat ze tot hare
Mede-burgers mogen aannemen, alwie zich naar hare Stad zouden willen begeven: daarom is het, dat wij onder behoud van onze genade wel sterk gebieden en bevelen,
dat niemand door stout bestaan vervoerd onderneme onze Burgers van Nijmegen, of die zich vervoegd hebben, te bezwaren of moeilijk te vallen, ofte enige schatting af te persen
het welk, indien iemand onderstaat te doen, die zal moeten weten dat hij de grote ongenade van onze Majesteit op zijn hals gehaald zal hebben: Daarom hebben wij tot meerder blijk en zekerheid dit
blad laten schrijven, met het Zegel van onze Hoogheid en onze voornoemde Burgers aanbieden. De getuigen zijn deze: de eerwaardige Abt van S. Gal; Coenraad van
Grensoverschrijdende contacten
Vertaling uit het Duits
Aan het
Stadsbestuur
- Afdeling Sport-
Nijmegen
Nederland
Betr.: Sportevenementen in het kader van de regio Rijn-Waal
Geachte heren,
In het kader van de regio Rijn-Waal zou het ook passend zijn om gezamenlijke
sportevenementen te organiseren. Men zou kunnen beginnen met
een amateurvoetbaltoernooi van de stadsteams. Dit
toernooi zou afwisselend in de deelnemende steden kunnen plaatsvinden.
Deze brief schreef ik ook aan de steden Arnhem en Emmerich.
Natuurlijk kunnen ook andere steden aan
dit toernooi deelnemen. Dit zal blijken uit een latere vergadering
waarvan de bedoeling is dat er een uitnodiging voor volgt.
Ik zou het op prijs stellen als u mij zo snel mogelijk op de hoogte stelt
of u geïnteresseerd bent in zo'n toernooi.
Met vriendelijke groet,
I.A.
(Schoonhoven)
Raad van Bestuur
Brief aan koning
11 september 1868
Aan
Zijne Majesteit den koning der Nederlanden Groothertog van Luxemburg enz. enz. enz.
Sire!
De Raad der Gemeente Nijmegen nam de
vrijheid zich onlangs tot Uwe Majesteit te wen-
den met eerbiedig verzoek om opheffing van
Nijmegen als vesting en teruggaaf van de daar-
door vrij vallende vestinggronden aan de gemeente.
De Raad waagt het Uwe Majesteit thans op-
nieuw te naderen over eene aangelegenheid, die
voor deze gemeente evenzeer van groot gewicht
is, en die van het al of niet behouden van
Nijmegen als vesting in zekere mate onafhanke-
lijk is, de verbinding namelijk van Nijmegen
aan het Nederlandsche spoorwegnet.
Het is uwer Majesteit bekend dat Nijme-
gen de eenige stad van die grootte in ons vader-
land is die van het Nederlandsche spoorweg-
net is uitgesloten, weliswaar werd Nijmegen
voor eenigen tijd door de samenwerking der
ingezetenen, daarin krachtig gesteund door eene
subsidie van de gemeente, door een spoorweg
met het naburige Pruisen verbonden, maar in
het verkeer met de overige deelen van Neder-
land blijft Nijmegen dat middel van gemeen-
schap missen. Het behoeft voorzeker geen be-
toog, dat die uitsluiting hoogst schadelijk is voor
handel en nijverheid, en dat zij velen terughoudt,
die anders Nijmegen om zijne heerlijke ligging
en prachtige omstreken als woon- en verblijf-
plaats kiezen zouden; Uwe Majesteit beseft
gewis, dat sedert lang de wensch levending was
naar verandering in dien toestand.
Gezondheidscommissie
16 24 Febr / 03
Den Weledelen Heer Joost van Pelt
Secretaris van de Gezondheidscommissie
Alhier
Weledele Heer,
Sedert eenigen tijd
heb ik in mijn wijnkelder en even eens
in de kelder van mijn huis groote
straat 22 verbazend veel last van een
lek dat zich bevindt in de afvoer
buis van een privaat van den Slager
Brinkhoff Platemakerstraat 5 welk
pand achter bij het mijne aansluit
en van welk privaat de uitlosing
in mijn beerput plaats vindt. Nu
schijnt de koker van zijn privaat ver-
gaan te zijn en dringt de specie
door de muren heen en veroorzaakt
een ondragelijke stank die voor de
gezondheid evenals voor de muren
zeer ongunstig werkt. mijne herhaalde
pogingen aangewend bij den eigenaar
van genoemd pand, den slager G. Brink
hoff oudestadsgracht 9, om in die
onhoudbare toestand zoo spoedig
mogelijk te voorzien, zijn vruchteloos
gebleken en is nu mijn beleefd verzoek
een of meer leden uwer Commissie
zich zouden willen overtuigen van
de bestaande toestand en de eigenaar
Brinkhoff te doen weten hij zoo spoe-
dig mogelijk in dat gebrek zal
moeten voorzien. Vertrouwende u
aan mijn verzoek, zoo mogelijk,
spoedig zult willen voldoen blijf
ik na beleefde groet met
de meeste hoogachting U Ede[le]
D. Alring Hesselink
door Knoops ter lezing ontvangen
4 febr. 1903
Akte Maurits
In den eersten dat zijne
Excellentie de Stad van Nimmegen ende alle
Borgeren ende Ingezeten van dien, dezer
tijd binnen of buiten dezelve zijn,
gelieve te accorderen [absolut en generaal
pardon, en vergetinge] van
alle faulten, misdaden, excessen en
misbruiken, als het feit van de
Reductie in den jaare van Heere [1585]
geschiet, ende voorts alles wat
sedert denzelven tijd tegens de
generale ende particuliere Unien en
Intentien der Staten Generaal
van de geunieerde Provincien is
gecommitteert zonder enigen
exceptie, waar van de memorie
dood en te niet blijven zal, als
van zaaken die nooit gebeurt off
geschiet en zijn, met expres verbot
ende interdictie aan allen Justiciers,
Officiers, ende andere, van daer
aff gijheen vermaan off vervolg
te doen; in wat manieren, offe onder
wat deksel dattet, zij, op poene,
dat de overtreders gepunieert ende
gestraft zullen worden, als per-
turbateurs van de gemeijne ruste.
Dat alle burgeren ende ingezeten dezer
Stadt zo geestelijk als wereldlijk, zullen
alhier gemaitineert worden, in ’t
volkomen gebruijk van alle haare
goederen roerende ende onroerende
Ende geheelijken gerestitueert, zo in
haare goederen en renten als
verlopen pachten van dien, die bij de
generale staten, steden, plaatsen
ofte particuliere daer onder
resorterende, bij manier van confis-
catie of anderzints, gedurende
dese troublen zijn geannoteert of
ondergehouden zonder eenige vordere
bespieringe of molestatien
Dat mitsdien de voorschreven van Nimmegen
Inde alle andere daer onder gehorende,
Hun zullen wederom beginnen onder
De autoriteit en gehoorzaamheid
van zijne Excellentie en den Staten
Generaal dezer geunieerde Provincien,
om geregeert te worden als
voor date van deze troublen, in
volkomen gebruik van alle haare
Rechten, Privilegien, Costumen, ende
Praeeminentien als een Rijks ende
Maurice de Nassau
Chr. Huygens
Bevelschrift Alva
Don Fernande Alvarez van Toledo hertoch van Alve etc.
Lieutenant, Gouverneur en[de] capitein g[e]n[er]al.
Lieve besundere Als van wegen des Conincx onses allergen[edigste] heeren wij den
Graven van Overstein bevolen met sijn regiment van thien venlen knechten daer aff die
vier tegenwoerdelijck bij sijn persoen zijn und die andere sesse hem bald volgen sullen ds oirdt
hen to trecken Gelanget demnae in statt sijnner Co[incxlike] Ma[jesteit] onse ernste uitijnongen
und bevel aen u. Dat ghij den voirs[creven] graven met ‘t voirs[creven] regiment daer aen commende
binnen de stadt inne laetet, ontfanghet, en[de] vervueget datte gelogeert en[de] gerieft wordde
alst behoert und wijders verschaffet dat die burgers en[de]inwoenders sich aller geboernae
tegen tcrijsvulck schicken und halden woe waelgemelter graeff onetwijffel sijn luijden
oijck hinwederomme wael daertoe halden wirdt sich van gelijcken tegen den burgeren
to halden, daeraen geschiet sijner Ma[jesteit] gefalligen dienst. Und sijn u met
genedigen gunstigen willen beweght. Dat[um] Bruessel up pincxterdach 1568
fa duc dalva
Beruchte rechtszaak
Mijn hart allerliefsten en getrouwe mikgelief
Ik maak u in t kort bekend, dat ik so seer cha-
grijn ben, uijt oorsaak, dat ik het geluk niet hebbe
gehad van u te sien, en ik geloof dat het de reden is
geweest, dat gij U niet hebt laten sien, terwijl gij
so chagrijn zijt. Ik bidde u om gods will, maakt dog
mijn hart so swaar niet, en laat om de liefde Gods
geen groot chagrijn merken voor de menschen anders
sult gij U in verdag brengen.
Liefste engel, ik hope morgen het geluk te hebben
U omtrent 6 uur mondeling te spreken. Voor de rest
bid ik u nog eens, dat gij u chagrijn, die u dog niet
helpt wilt aan een kant zetten, en hebt dat vertrou-
wen tot mij dat ik u in eeuwigheijd niet sal verla-
ten, maar ik sluite en kusse nog honderd duisendmaal en blijve,
Mijn getrouwe allerliefste mikgelief
getrouw en overanderlijk tot
in den doot
Kind lief, ik bidde u nog
eens dat gij morge te 6 uur komt
adieu mikge, slaap wel
Ich unterschriebene bekenne, dass anna maria Vunck
meine eheliche getrauheter frau ist, und ich dieselbigen
in alle ewigkeit nicht verlassen will, und vors ie
sorgen als einen ehelichen getreuhen mann zu kommet,
und so es gott solte schicken das ich zu sterben kohme
oder durch einen andern todes fall sterben siolte, so soll
sie Erbgenahme seijn, von dem was mir von meiner
seehligem Mutter zu kommet, an gekdt und geldes
werth. Zu desen versicherung habe ich mich eigenhän
dich mit meinen Blutte unter schrieben , und mein
an geboherenes Signet vor getiecket, so geschehen in
Nimegen den zehender Novembris ein Tausendt
Sieben hundert und Zwolften Jahres
J.L. Beer
Prijzen voor weeskinderen
Plan van Prijsen, Jaarlijks op Kermis uijt te deelen etc. zo aan de Jongens, als Meijsjens, op het B(urgeren) K(atholieken) Weeshuijs te Nijmegen Gearresteerd den 21ste maart 1798. Praesentes, W. Poelman, Boekh(ouder) J. van Veerssen, J.F. Holtenhof, A. ten Boven, W. Elders, B. van Haaps, A. Hermsen
Aan de Jongens
1ste
Aan de Jongens 16 Jaaren oud
en daar boven. Zo veele als er gehoorzaam
zijn en zig op het huijs en buijten het
zelve, van slegt gedrag onthouden voorts
behoorlike vorderingen in hun hand-
werk maaken, van Jaar tot Jaar de be-
nodigde Instrumenten; dog maar voor
eens en na redelijkheid ter dispositie van
provisoren:....geene volstrekt noodzakelijke Instrumen
ten meer behoevende als dan een ander
praesent of beloning na goedvinden
der Provisoren
Aan de Meijsjens.
1ste
Aan ieder der Meijsjens 16 Jaaren
oud en daarboven, Het huijswerk na
behooren mede verrigtende, zonder dat
ook enige klagten van de Binnen Va-
ders en Moeders over slordigheid ofte an-
der slegt gedrag ingebragt worden jaar-
lijks ter keuze van deselve, een hals-
doek ofte boezelaer: En in het laatste
Jaar een paar goude Oorbellen
of iets anders ter waarde van dien.
2de
Aan den geenen van het huijs zul-
lenden gaan en waar van zo van deselvs
Baas, de Binnen Vaders en Moeders, als
ook van den Leermeester getuijgenis ge-
geven kan worden dat extraordinairen
vorderingen door denselve gemaakt zijn
en zig loffelijk en voorbeeldig gedragen heeft.
Een Zilveren Zak-TabaksDoos
Met het opschrift
Ter beloning van Vlijt en
Deugd aan den Jongeling
N.N. .......van het Bur-
geren Kinderen Weeshuijs bin-
nen Nijmegen vertrokken
den............................
2de
Aan die geene van het huis vertrek-
kende, en waarvan door de Binnen
vaders en moeders, mitsgaders den Leer-
meester verklaard kan worden, dat zig
loffelijk en voorbeeldig gedragen, mitsga-
ders ijverig geleerd heeft,
Een Zilvere Beugel-Tas,
met dito Haak.
En een opschrift,
Ter Beloning van vlijt en
Deugd aan de Jonge Dogter
N.N. ........van het Bur
geren Kinderen Weeshuijs bin-
nen Nijmegen vertrokken
den........
3de
Aan Eene der Jongens boven de twaalv
tot 16 Jaaren oud, het beste leerende, en
de meeste vorderingen in het schrijven
gemaakt hebbende, mits ook voldoende aan
de vereijschtens bij articul(en) 1 omschreeven
één paar Zilveren Schoen-gespen ofte
iets anders ter waarde van dien.
en aan ieder der overige meerder als in
het vorige Jaar geavanceerd zijnde, een
Prijs na goedvinden der Provisoren; on-
der die voorwaarde nogtans dat mede van
gehoorzaamheid en goed gedrag getuij-
genis gegeven kan worden.
3de
Aan eene der Meijsjens boven de
Veertien tot 16 Jaaren oud, welke de
meeste vorderingen in de handwerken ge-
maakt heeft, zo als ook in het leeren
en schrijven en waar tegens geen klag-
ten van ongehoorzaamheid, ofte ander
sints slegt gedrag ingekomen zijn, één
paar Zilvere Schoen-gespen, ofte
iets anders, ter waarde van dien.
En aan Ieder der overige, meerder als in
het vorig Jaar gevorderd zijnde, één Zil-
vere Naaij-ring; onder voorwaarden
egter, dat van gehoorzaamheid en goed
gedrag mede getuigenis kan worden ge
geven.
4de
Aan Eene boven de Agt tot 12 Jaa-
ren oud, op de manier, als in artucul(en)
3 vervat, insgelijks één paar Zilvere
Schoen-gespen, ofte iets anders, ter Waar-
de van dien.
Mitsgaders aan Ieder der overige wel-
ken kunnen gezegd worden, vorderingen
gemaakt te hebben en gehoorzaam ge-
weest te zijn, één leerzaam en nuttig
boekje na de vatbaarheid geschikt.
4de
Aan Eene boven de twaalv tot 14
Jaaren oud, op conditien als bij arti-
cul 3, één Zilvere Breij, ofte
Naalden-koker, ter keuse van zoda-
nig een Meijsje.
En mede aan Ieder der overige, onder
gelijke voorwaarden, als in de vorige
articul(en) vermeld; één Zilvere Vin-
ger-hoed.
5de
Aan Ieder beneden de Agt Jaaren
op Conditien van vordering en gehoor-
zaamheid ook één boekje, na gelang
der vatbaarheid.
5de
Aan Eene boven de Agt tot 12 Jaa-
ren oud, één Zilvere Naaij-ring.
Aan die daar op volgd één Dito
Vinger-hoed.
Voorts aan Ieder der overige één leer-
zaam en nuttig boekje, na vatbaar-
heid, alles nogtans onder beding, als bij
vorige articulen.
6de
Aan Ieder beneden de Agt Jaaren
zo gehoorzaam geweest en in het lee-
ren gevorderd zijn, insgelijks één boek-
je, na vatbaarheid.
Diefstal tijdens de Vrede van Nijmegen
Veneris 19 Januarij
Alsoo Grietgen Keijen geboortigh tot Winssen in den
Rijcke van Nijmegen, dienstmaeght in het Hof van
den Heere Ambassadeur van Denemarcken alhier gevanc-
kelijck gebracht ende ondervraeght sijnde over seeckere
twee silvere tafelborden, dewelcke in ’t voorschreven Hof ver-
miste waeren, na alvoorens geconfronteert te sijn tegens
seeckere andere dienstmaeght genaamt Jenneken Aernts
eijndelijck buijten pijne en banden van ijsere bekent heeft,
dat sij op Sondagh den 14de deser maendt Janarij
het eene vermiste silvere tafelbord de voorschreven Jenneken in
haere schoot gegeven heeft; Welcke Jenneken ver-
claert heeft sulix geschiet te sijn, met last van ‘t
selve te bewaeren, tot datse weer bij haer quam,
Ende dat sij het niemandt soude seggen of sij
soude haer den hals breecken, gelijck sij Grietjen
vervolgens al mede buijten pijne en banden van
ijsere heeft bekent, dat sij voor ongeveer vier
of vijf weecken in ’t voorschreven Hof van Hoogh gestelten
Heere Ambassadeur heeft genomen een ander
silvere Taeffel-bord, ’t welck sij aen seecker
haer onbekent persoon op den wegh van Cleve
vercoft hadde voor vier en twintigh guldens;
Woedanige domesticque dieverijen, insonderheijt
tegenwoordigh, niet mogen ongestraft gelaeten,
maer veel meer tot afschrick van andere scher-
pelijck behooren gestraft te worden; Soo is ’t dat
Borgermeesteren, Schepenen en Raedt al het selve
rijpelijck overwegende, en de des niet te min pre-
fererende gratie voor […] van Justitie, de voors.
Grietjen Keijen, wegens de voors. bij haer begae-
ne diverijen gecondemneert hebben, gelijck haer
Ed. en Achtb. deselve condemneren mits desen, om
gebracht te worden op een publicque plaetse
daer men gewoon is justitie te doen, ende aldaer
andere tot een exempel deur den Scherp Richter
strengelijck gegeesselt te worden, deselve Grietjen
daer na voorts mede voor eeuwigh bannende en ver-
wijsende uijt dese Stadt en Schependom.
Handschoen met peper
Vous Ferdinand Baron de Lijnden et de
Froidcourt s[e]ig[neu]r de Soumagne Melen &
[….] dela Chambre de S. A. Ete de Cologne
l’Eveque et Prince de Liege, Conseillier de ses
Conseils d’Estat, et prince Pouverueur des
Baijs et Chasteau de Franchimont, Premier
officier et souverain Maijeur de la Cite
de Liege, & a declarons et attestons par
cette avoir receu aiourdhuij de Messieurs
les Bourgeumrs, dochevins et Conseil de la
Ville de Nijmeghen, le gand de poivre
douz ils onz coustrume de reconnaitre
annuellemeur le Grand Maijeur de cette
Cite. Donne a Liege le 12e de Mars 1667.
De Vrede van Nijmegen
Tractaat
van de
VREEDE,
Gemaakt / geslooten en vastgesteldt tot
Nimegen den 10 Augustus 1678 tusschen de heeren
Ambassadeurs en Plenipotentiarissen van sijne Majesteit
van Vrankryk ter eenre / en de heeren Ambassadeurs
en Plenipotentiarissen van de Staaten Generaal der Ver-
eenigde Nederlanden / ter andere zyde.
In den naame van God den Schepper;
aan alle en een iegelijk / voor teegenwoor-
dig en toekomende / zy kennelijk / dat ge-
duurende den oorlog / die ontstaan is see-
dert eenige jaaren herwaarts / tusschen den
Alderhoogsten / Alderdoorlugtigsten en
Grootmagtigsten Prince LOUIS de XIV.
by der gratie Gods / Alderchristelijksten
Koning van Vrankrijk en Navarre / en
de heeren Staaten Generaal der Vereenig-
de Nederlanden/ Sijne Majesteit tállen
tyden hadde een sinceere begeerte / om aan gemelde Heeren Staaten
weederom te geeven sijn voorgaande vrundschap / en deselve aan
hem de betuiginge van het respect voor sijne Majesteit / en de er-
kentenisse voor die considerable advantages en obligatien / die de-
selve hebben ontvangen / soo van sijne Majesteit / als van de ko-
ningen desselfs Predecesseurs; soo is't eindelijk gebeurd / dat deese
goede dispositien / gesecondeert zijnde door de kragtige officien van
den Alderdoorlugtigsten en Grootmagtigsten Prince den Koning
van Groot-Brittannien / dewelke geduurende deese bekommerlijks
tyden / wanneer byna het gansche Christenryk in de Wapenen was /
niet opgehouden heeft door sijnen raad en goede advisen / alles tot
wel-
welstand en ruste van het gemeen te contribueeren / sijne Alder-
christelijkste Majesteit / en de heeren Staaten Generaal / mitsga-
ders alle de andere Princen en Potentaten / die in deesen oorlog zijn
geinteresseert / daar heen gedisponeert hadde / om te consenteeren /
dat de Stad Nymege verkooren wierde / omme aldaar van vreede
te handelen; en omme daar toe te koomen / soo hadde sijne Alder-
christelijkste Majesteit tot desselfs extraordinaire Ambassadeurs en
Plenipotentiarissen genomineert den Heere Grave Estrades, Mare-
schal van Vrankryk / en Ridder van sijne Ordre / den Heere
Colbert, ridder / Marquis de Croissy / ordinaris Raad in den
Raad van Staate / en de heer de Mesmes, Ridder / Grave d'' A-
vaur / ook Raad in sijnen Raade;en de Heeren Staten Gene-
raal / de Heer Hieronimus van Beveringk, Heer van Teylingen /
Curateur van de Universiteyt tot Leyden / eertyds Raad en Treso-
rier Generaal van de Beunieerde Provincien; de Heer Willem
van Nassau, Heere van Odijk / Cortgene / etc. Premier Noble en re-
presenteerende de delen in de Vergaderinge en Raad van zee-
land; en de Heer Willem van Haren, Grietman van de Bildt /
Gedeputeerden in der selve Vergaderinge van weegen de Staa-
ten van Holland / Zeeland / etc. welke extraordinaris Ambas-
sadeurs en Plenipotentiarissen behoorlijk geinstrueert zynde van
de goede intentie van heere Meesters / hebben sig vervolgens
binnen de voorsz. Stad Nimegen veroegt / waar na wederzyds
communicatie van de Volmagten / van dewelke de Copien in
het einde van dit Tractaat van woorde te woorde zyn geinse-
reert / zyn overeengekoomen / over de conditien van vreede en
vrundschap / in maniere hier na volgende:
I.
Dat'er in het toekomende tusschen sijne Alderchristelijkste
Majesteit / en desselfs Successeurs / koningen van Vrankryk
en van Navarre / en sijne Koninkrijken ter eenre; en de Heeren
Staaten Generaal der vereenigde Nederlanden ter andere zyde /
een goede / vaste / getrouwe / inviolable vreede sal zyn / en ver-
volgens ophouden en werden nagelaaten all vyandlijke actien /
van wat Natuure deselve soude mogen zyn / tusschen hoogstge-
melden Heer Koning en hooggemelde Heeren Staaten Generaal /
soo ter Zee / als op andere Wateren / en te Lande / in alle der
selver Koningryken / Landschappen / Landen / Provincien en
Heerlijkheeden / en tusschen der selver Onderdanen en Inwoo-
ners /
Latijnse school
Instructie
Waer nae den Rector, en alle de Meesters der
Latijnsche School deser Stadt Nijmegen respecti-
velijck, soo int' regeeren als onderwijsen haerer
discipelen sich sullen hebben te reguleren.
Door den Rector
i.
Den rector van een Eerbaer Raet, ende heeren
Curateuren tot het regiment ende opsicht der
scholen beroepen ende aengestelt siende, sal sonder-
linge sorge dragen, dat de welstandt der schools
niet alleen geconserveert, maer oock soo veel hem
doenlijck, ende mogelijck is, bevordert worden.
ii.
De discipelen des oppersten Classis sullen bij
den selven geinstitueert ende geleert worden, den
welchen, als oock allen anderen schoolkinderen bij
niet goede vermaninge ende voorganch des lerens
tot Godtvruchticheijt ende goede manieren bren-
gen ende houden zal.
iii.
Zal dieselve ten minsten allen daegen eens bijsonder
als vacerende is van siens institutie: ofte naer
goet vinden meermaels, soo dickwils, andere occu-
patien van de School hem niet beletten, de Classes
disiteeren, en op de institutie der Meesteren, ende
manier van leeren, ende harer discipelen compor-
tement zich informeren; daerenboven driemaal
terweechen onder de gene die absent zijn, ofte
geweest hebben onderzoek doen, ende nae gele-
gentheijt die straffen ofte corrigeeren.
iv.
Alle de schoolieren sullen daer toe vermaent
en op t scherpst gehouden worden, dat zij gestadig,
niet alleen binnen, maer oock buijten de school-
waer, het mochte wesen, de Latijnsche taal onder
malkanderen wetenen en gebruijcken, tot welcken sijn-
de het Nota der moederlijcke tale, ofte Lingua, soo
men het noempt, stricktelijk onderhouden, ende de
genoteerde in alle de Classen daer voer na diferitio
ende gelegentheijt van saecken gecorrigeert sullen worden.
v.
Den Rector sal niet alleen goed opsicht nemen op het
leeren leven, doen, ende laten van alle de schoolieren
maer oock van de Meesteren in 't gemeen ende
School.
vi.
Ende alsoo den selven, als het hooft, de regiring
vande school is toebitrout, sal hij de Meesteren, soo
in haer ampt moesten verschlappen, tot naerstigheijt
ende haeren schuldigen plicht vermanen; ende soo [inmat]-
daer nae niet wilde luisteren, ofte wederspannich
bevondes worden, sal 't selve aen de heeren Curateures
hebben te refereren, om door der selver autoriteijt
gecorrigeert te worden, of sal sich na exigentie van
zaecken directelijck aen een eerbaer Raadt mogen
addresseren
vii.
Zal niet alle de Meesteren goede correspondentie
Kermis afgelast vanwege de pest
Publicatum den 8e augusti 1664
Borgermeesteren Schepenen ende Raadt deser Stadt considererende
dat diverse naburige Steden ende plaetsen door Godt
almachtigh met de bedroeffde en contagieuse sieckte der
pestilentie jamerlijck besocht sijn ende willende met alle
bedenckelijcke middelen soo veel doenlijck die voorschreven sieckte
van hare Stadt, Borgeren ende Ingesetenden vandien affweren
hebben bij resolutie vast gestelt ende goet gevonden, dat geenen
Kermis voor dit Jaar binnen dese Stadt gehouden sall
worden noch ijmant t sie Borger ofte Ingeseten deser
Stadt noch eenige vrembde toegelaten om met eenige Cramen
opden Kermistijt opden merckt om hare goederen te veilen
sal mogen voorstaen
Dat mede geene Brouwers sullen vermogen eenige van hare
Callanten van buijten incomende op de voorschreven Kermis
te tracteren off te logeren [...] opde breucke van 25 gulden
soo hier tegens sullen comen te doen
Accordeert met de prin
cipale publicatie in kennisse
mijns ondergeschreven der stadt
Nijmegen Secretaris
J. Singendonckse
Briefkaarten Kitty en Joke de Wijze
Lieve ouders, we hebben het
altijd goed gehad en zijn
goed doorvoed, dus wij
komen er vast en zeker
doorheen. Ik geloof dat de
behandeling goed is. Het
zal allemaal wel meevallen.
Alles sal reg kom. Denk daar aan
we gooien deze kaart uit de
trein, ik hoop dat jullie
hem ontvangen zullen. Voor de
laatste keer, nogmaals
gekust en omhelst van Kitty.
We zullen veel aan jullie denken
en onder alle omstandigheden
flink zijn en ons hoofd er
bij houden. Zie jullie maar te
blijven waar je bent. Daag! Tot spoedig ziens! Dag!
Liefste vader en moeder
We rijden nu U zult het wel
merken aan mijn schrift. De
stemming is hier goed. Max
heeft al spijkers geslagen
om onze jassen op te hangen.
Hier zit iemand met een baby
van 7 weken. Als we zeker weten
dat U flink bent, is het voor
ons ook niet erg. Wij komen
er wel. Dus denk er om.
Nogmaals het beste en sterkte.
Heel veel kussen van jullie
Joke
Lieve Vader en Moeder
We rijden nog steeds. We
zijn flink en jong, we komen
er vast doorheen. Als U er
maar om denkt, na de oorlog
allemaal bij [Wim] ons melden,
dat hebben we met Elly, H en J
ook afgesproken. We lachen al
weer. Onse humor krijgen
ze er toch niet [onder]
Die laten we ons door
niets ontnemen, als
jullie maar flink
zijn. Schrijf jullie maar
naar W'bork dat we
vol moed zijn en
naar jullie geschreven
hebben. Als de reis
voorbij is en we zijn
weer aan het werk,
gaat alles weer best.
Lieve mensen, tot spoedig
ziens. Daag! Vele
kussen van
Kitty
Liefste vader en moeder
Eindelijk is het ogenblik
aangebroken dat Kitty en ik
wegmoeten. Wij hebben reuze
spannende tijden meegemaakt.
Dat is nu voorbij. We zijn
allemaal flink. U moet
flink zijn, hoor. We komen
terug. Ik hoop dat we
heel veel bekenden zien en
dat zal ook wel. We gaan
niet alleen en dat is een
hele troost.
Ze hebben hard genoeg voor ons
gewerkt, maar het is niet
gelukt. Het heeft zo moeten
zijn. We zien elkaar vlug
weer terug, hoor! Dus blijf
flink.
Doet U de groeten aan
alle bekenden. Ik
eindig met heel,
heel veel omhelzingen
van jullie liefste dochter
Joke
Tot spoedig weerzien.
We zijn met Toos, Max
en Herman mee
Westerbork 12/12/1942
Lieve Vader en Moeder,
Lieve ouders, U moet maar
niet schrikken, maar Joke en ik
moeten vandaag weg. Er is
niets meer aan te doen. We
zijn erg flink en hoopvol wat
betreft de toekomst. Ik hoop
dat jullie flink zijn, want
we willen jullie dolgraag
weer terugzien. Laat de moed
niet zakken. Houdt U flink
voor ons. Wij komen er abso-
luut doorheen en leven met
het idee jullie spoedig
weer te zien. Elly, Hermann en
Tini blijven hier. We zullen
daar wel veel familie en
kennissen ontmoeten, dat is
een grote troost. Misschien
zien we ze uit [Bommel] en
die van de [Haas] nog wel. Nu,
liefste vader en moeder, tot spoe-
dig ziens! Vele kussen en omhelzin-
gen van Kitty
Schrik niet, Jo en ik moeten weg.
Vrij onverwachts, maar er was niets aan te doen.
Liefste vader en moeder
Wij zijn (Kitty en ik) nu
in de trein. Gelukkig zitten
we bij Toos, Max en Herman.
We zijn vol goede moed.
Houden jullie je s.v.p. flink.
We komen terug, hoor!
Ik schei nu uit, dus houdt
jullie je maar taai. Vele omhelzingen
en kussen van jullie lieve dochter.
Wees alstublieft flink daarvoor leven
we. Geeft de moed niet op. Joke
Lieve ouders
Eindelijk is het zover. We zitten
in de trein. Nu rijden we het
grote avontuur tegemoet.
Zo beschouwen we het ten-
minste. Onze grootste hoop is
dat jullie flink zult zijn, want
we willen jullie dolgraag weer
gauw terugzien. En dat gebeurt
vast en zeker, denk er om.
Briefkaart aan weduwe van NSB'er
Mevr. Ik las van de begra-
venis van V. Dijk, ik ken hem
nog uit zijn jeugd. Maar Nij-
megen mag zich gelukkig
prijzen van die ploert ver-
lost te zijn, vandaar zeker
het enthousiasme des bevolking.
Het was een vrolijke dag voor
de Nijmegenaars en die schurk
van een burgemeester krijgt
eveneens de kogel. Zulk tuig
moet uit de
wereld geruimd
worden. Ik feli-
citeer je met
zijn overlijden.
Voor dergelijke
beestmenschen
is hier geen plaats.
Nog een korte
tijd en al dat
tuig wordt van
kant gemaakt.
Dagboekfragment Martha Waaldijk over de Jodenster
Zaterdag 2 mei,
Tegenwoordig moeten alle Joden een groote ster
(handpalmgrootte) op de jas dragen. Geel,
met erop "Jood". Ik ging net in uniform
de deur uit, en toen kwam er net een Jodin aan.
Met een reuze ster. Ik deed maar net of ik niets
zag.
Op weg naar Auschwitz
9-2-'43
Lievelingen,
We rijden en ik hoop, dat deze
kaart jullie bereikt. Er was niets aan
te doen en zoals zooveel anderen
moeten we ons lot aanvaarden.
Moge de goede God ons allen de macht
en de moed daartoe geven. Tini is er
nog. we wilden haar niet mee
hebben. Hopen daar veel bekenden
te treffen. Van moeder en Tini konden
we afscheid nemen. Houd jullie
zich goed. Als wij
het kunnen, kunnen
jullie het zeker.Nou menschen,
tot spoedig ziens
hoor! Heel veel
kussen en groeten
van jullie liefh.
zoon Herman
Melden Joodse afkomst
2 mei 1941
Gemeente Secretarie
Nijmegen
Afd. Bevolking
Naar aanleiding van uw schrijven.
ad. 10 april 1941, deel ik u mede
dat bij een officieel ingesteld onderzoek
naar mijn afstamming, is komen
vast te staan, dat ik 2 Joodsche
grootouders heb. /moederszijde/
J. Janssen - Stempel
Surinameweg 4
Nijmegen
Dagboek van Trees Schretlen
September
18 Maandag
De strijd om Nijmegen is begonnen
Gisteren landden 30.000 parach.!
’s Morgens zien we op de Kopschenhof
de laatste achtergebleven Duitser zich over-
geven! Alles in de hutten in wanorde achtergelaten.
Bert komt thuis met een sigaret v.e. Ameri-
kaan! Ze lopen op de B. en D.w. moffen op Daalsew.
De hele dag bulderen de kanonnen. D. en E.
raken de vliegtuigen (Eng,) : granaten
suizen om het huis. ’s Avonds felle branden vanuit de stad!
Vannacht geslapen
In de gang
Om 6.45 weer
In de schuilk.
19 Dinsdag
Deportatie naar Dld alle mannen 16-50
Hoe blij gestemd gisteren, zo somber is
iedereen vanmorgen. Bij van Halen trekken
vluchtelingen langs vanuit de brandende
stad. Batavierenw. Barbar.str. helft R[…] str.
liggen plat. Hele binnenstad brandt nog
hevig! (beschoten door zwaar geschut v.d. moffen
vanuit Lent) – Net liep een Amerikaan (airborn) in de tuin
doodmoe en bezweet. (Dronk zijn first cup of coffee in N)
was ook al geweest in Philipinne
Vader wilde
hem de weg wijzen
“I know it all-right!”
and Frence kwam uit Texas. Even later deelden
wij aan zijn hele compagnie tomaten uit op ’t Lindenlaantje […] was ‘t
Thank you!
Om 12.50 ziet vader 4 moffen met een witte vlag!
Vanmiddag weer een Am. “Hallo” aan de daughter a bit of water
Foto’s genomen; vol appels gestopt! – tanks uit Eindh. op de Graafseweg ook nog meer airborn troepen geland.
En hard gaan, dat doen we!
Op weg naar de eindoverwinning!
20 Woensdag Slot van de uitzending om 1 u. de vreselijke strijd om de Waalbrug
De hele nacht v. 8-6 u. doorgebracht in een schuil-
kelder in de bossen van Waalheuvel! Tussen
schreeuwende babies, slapende kinderen
en treurende en pratende vaders en moeders
meerderen van Nijmegen uit hun brandende
en doorzeefde huizen gevlucht...’t leek
een plaatje v. Spaanse vluchtel.. nu werke-
lijkheid in de Ubb. bossen! …..
Vanmorgen bendes tanks langs ons huis Am. geschut op de […] legerauto
in de tuin; vraagt de weg. 2 Amerik. komen 2 wassten
geven van alles. ruige kerels! […] kapot gemaakt. […]
Vader: Don’t worry about it.
Radio Oranje: een uur geleden Engelsen over de brug. 8.15
Reeds bevrijdde steden!
Valkenswaard
Maastricht
Sittard
Amsterrade
Veghel
Grave!
21 Donderdag
Om kwart over 7 staat M. Schreurs voor de deur
op zoek naar zijn gezin. De hele stad en B. en D.w.
buurt is geëvacueerd alle huizen beschoten of aangestoken, ook kantoor!
Op weg naar de kerk
al ontzetten veel kapot. […] Smeets. Noppe
door granaat getroffen. Verstraten komen bij ons
en ’s middags de […] v. Ubb. Daar en in Beek
ook alles geëvac. nu staan er de gew. Amer. tanks
tegenover de moffen in de Ooij. Bert wees een troep
de weg door ’t bos. Ik vroeg aan ze een souvenier. Am. vlag airborn.
Behalve Canne is er nergens zo erg gevochten!
"last night is de Waalbrug heel genomen". Amerik.
radio Oranje bevestigt dit ‘s avonds.
22 Vrijdag “We are glad you are come!!”
Vannacht nog ontzetten geknald! Wij en
Verstraten sliepen in de gang; de mannen in de kinderk.
Om 7u. belt Frank. Joost gisteren meegeg. met de
Am. is nog niet thuis! Goede berichten van de
moffen (Nijm vrij. alleen nog een klein nest in de Ooij) grootste werde
slap op ’t ogenblik in Arnhem.
2800 eng. en Am. krijgsgevang.
maar in de stad: geen huis
onbeschadigd. Kantoor oom Jan
M. Hekking doodgeschoten. [doorgehaald] kletspraatje. On[...]
getelijke leuke wandeling met Am.
Michael voor brood en boter. Hollands leren praten.
Mikle!
Michael John Csakan
324P7751
Trenton, New Jersey
U.S.A.
23 Zaterdag ‘s avonds heel slechte berichten over Arnhem.
"een hel" voor parachutisten.
A.A.= America All.
Het idee dat iedereen [doorgehaald] Nijmegen
vrij is, dringt steeds meer
tot ons door en iedereen, ook al is hij nog zo zwaar
getroffen, voelt zich heerlijk opgelucht, nu hij weer
vrij kan ademen! Maar wat is het nu in Arnhem
en in Elst nog heel anders. Nog steeds somber en zorgvollen
berichten: dubbele strijd: tegen vijand en slaap. Tanks nog 12 km. van A. af
Vanmiddag kwam vader thuis met de GELDERLANDER! al 2 edities!
Schitterende kleuren van Nederland’s vlag!
sinds donderdag wapperen ze weer!
24 zondag and very, very, very glad!!! you have liberated us from the mofn!
Arnhem brandt! Nog steeds vreselijke gevechten bij de Rijnbrug.
Lth. Pitts
48 Dundonald Road
Didsbury
Manchester 20
Lancashire
England
Hij heeft wel heel wat ruimte nodig voor zijn adres! Eén van de
leuke Engelsen met hun tank bij Arts.
Een week is er voorbij gegaan, de onvergetelijkste
van allen! Vorig zondag zaten de moffen nog op de
K.H. te knallen met hun afweer; nu doen de Engelsen
het voor hen! Wij brengen hen thee en appels: wij krijgen sigaretten, sardines kaas. een reuze leuk rommeltje.
Drankmisbruik
Aan
den Weledel Achtb. Heer Burgemeester
der Gemeente Nijmegen.
Geven met verschuldigden eerbied te kennen de
afdeeling 'Nijmegen' van den 'Volksbond', Vereeniging tegen
Drankmisbruik, de afdeeling 'Nijmegen' van het 'Kruisverbond'
de afdeeling 'Nijmegen' van de 'Neutrale Geheelonthouders
Vereeniging' en de 'Nationale Christelijke Geheelonthouders
Vereeniging'.
Dat zij van oordeel zijn dat in het algemeen het
sluitingsuur der inrichtingen waar sterken drank in het
klein wordt verkocht te laat is gesteld en als gevolg daarvan
het drankmisbruik wordt in de hand gewerkt;
Dat meer in het bijzonder bij gelegenheid van
de kermis, wanneer toch reeds allerlei omstandigheden
tot vermeerderd drankmisbruik aanzetten, het geopend
blijven der genoemde inrichtingen tot diep in den nacht -
van een sluitingsuur is als dan immers geen sprake - niet
alleen aanleiding is tot allerlei uitspattingen maar
bovendien zij onder de bewoners van de binnenstad, die
geen deel nemen van de nachtelijke bachanaliën, gedu-
rende vele nachten achtereen op zeer hinderlijke wijze
in hun nachtrust worden gestoord;
Dat het op den weg der stedelijke overheid ligt
niet alleen door alle gepaste middelen het drankmisbruik
te bestrijden, maar ook rustige burgers tegen nachtelijke
overlast zooveel mogelijk te beschermen;
redenen waarom ondergeteekenden met
aandrang uw Weledel Achtbaren verzoeken bij
ge-
Kiesvereniging
Huishoudelijke vergadering op 16 Mei 1904.
gehouden op de Baronzaal van Hotel Metropole.
Doordien de voorzitter, de Hr. Wegerif, eerst tegen
9 uur ter vergadering kon zijn, opende de
penningmeester even voor het verschijnen van
genoemde voorzitter deze vergadering.
De Hr. Wegerif ter vergadering verschijnende,
neemt de leiding over en deelt mede de
reden en de noodzaak dezer huish. vergadering.
Alvorens zulks echter uit een te zetten, zegt
de voorzitter dat het verslag der vorige verga-
dering ontbreekt, aangezien de Hr. [rektus
jchontij] is. als bestuurslid, bedankt. Om den-
zelfden reden ontbreekt ook het jaarverslag.
Spreker vertrouwt dat te beginnen met deze
vergadering dergelijke dingen niet meer zullen
voorkomen.
De Hr. Plet het woord vragende zegt dat het
hem heeft verwonderd dat het bestuur zoo
weinig actie heeft getouwd tot nu toe. Waar-
om geen lezingen gehouden gedurende den af-
gelopen wintermaanden en daardoor belang-
stelling opgewekt voor den Kiesvereniging.
Reeds in de vorige vergadering heeft Spr.
er op gewezen dat het bestuur dezen weg
moest inslaan. Hoe kan men beter en meer
belangstelling opwekken, dan door van zich te
doen opraken. het wil Spr. voorkomen, dat het
bestuur der vereniging niet in goed banen heeft
geleid.
De voorzitter, den Hr. Plat replicerend, zegt dat
het bestuur voor de weinige belangstelling,
zelfs van de leden en de weinige samenwerking
die zij onderneemt, grooteendeels ontmoedigd is.
Het was zelfs zoo voor gekomen, dat ook de voor-
zitter en de penningmeester reeds hadden bedankt
door zie gemeenzaam overleg, besloten hadden
in het belang der jeugdige vereniging en in de
hoop meerdere medewerking van de leden te
Belgische vluchtelingen
Nijmegen, Waalkazerne, 25 januari 1915
Edel Achtbare heer,
Het Comité voor de Belgische vluchtelingen in
de Waalkazerne heeft de eer ter uwer kennisse te brengen,
dat Maria Augustina Oosterlijnck, vrouw van
Guilielmus de Laeter,
Zaterdag den 23sten dezer, tegen het verbod in, de kazerne
heeft willen verlaten, dat zij daartegen zoo heftig protes-
teerde, dat zij zich losrukte van den portier, die haar
vastgreep, en den Concierge, die er zich mede moest
bemoeien, in het gezicht krabde en schopte.
Het gevol van een en ander was, dat er een
groot tumult ontstond, waarvan de Heer K.H. van
Gelder getuige was.
Daar bovenvermelde persoon reeds vroeger gewaar-
schuwd was wegens haar brutaliteit, en nog onlangs
wegens verzet tegen de bestaande orde gestraft is met
veertien dagen verbod van uitgaan en bedreiging van
opzending naar elders, en zij daardoor bewezen heeft
een zeer lastig element te zijn, doet het Comité U
het verzoek te willen bevorderen, dat genoemde persoon
met haar man en haar kind, Maria Augusta de Laeter
oud 6 jaar, naar het vluchtelingenkamp in Veenhuizen
wordt overgebracht.
Nijmegen 16 november 1915
1 bijlage.
Edelachtbare Heer,
Als antwoord op uw schrijven van 12 November 1915 No 758 I en
Onder terugzending van een schrijven “van het Nederlandsch Comité
van Belgische en andere slachtoffers”, hebben wij de eer U het volgende
te berichten op de 5 vragen van genoemd schrijven:
1e In deze gemeente is nog altijd een comité werkzaam in het belang der
vluchtelingen. Dit Comité houdt nog geregeld zitting in een der lokalen
van den Schouwburg en bestaat uit eenige leden van het meer talrijke
Comité, dat in functie was toen de vluchtelingen alhier in de kazerne
waren ondergebracht. Wanneer het getal uitgewekenen belangrijk zou
toenemen, zou aanvulling natuurlijk noodig zijn en wij twijfelen er
niet aan of verschillende Dames & Heeren zullen zich wederom beschik-
baar stellen, wanneer door middel van de dagbladen hun hulp gevraagd
werd. Wij meenen er echter hier op te moeten wijzen, dat het comité
vroeger meermalen moeilijkheden had bij de verantwoording van
kleinigheden, die niet altijd precies waren op te geven, wat wel eenig-
zins verlammend werkte op de ambitie van de leden, die vaak al hun
tijd belangeloos beschikbaar stelden.
2 en 3. Hoeveel vluchtelingen hier eventueel zouden kunnen worden ondergebracht
worden, is door ons moeilijk op te geven, Dit toch hangt grootendeels af
van de gebouwen, die door het Rijk of de Gemeente kunnen beschikbaar
gesteld worden en ook of op gemakkelijke wijze voedingsmiddelen –
men denke hier b.v. aan de broodkaarten – zouden worden verstrekt.
Het Comité meent hier niet te kunnen aanbevelen voor de vluchtelingen
bij particulieren huisvesting te zoeken. De ondervinding heeft ons
maar al te vaak geleerd, dat door hen misbruik wordt gemaakt
van de omstandigheden door buitensporige prijzen te vragen.
Wij meenen daarom hier met nadruk te moeten wijzen op de
Den Heer Burgemeester der Gemeente
Het overlijden van de gebroeders
Borchgravius, Joannes de Ubbergen et Sanderus de Redinchaven) coramnobis Aernoldus de Limborch
et Margareta eius soror nostri concives voluntate eorum libera omnia bona mobilia et im-
mobilia prefatis Arnoldo et Grete per obitum quondam Hermanni, Pauli et Johannis de Lymborch
pie memorie fratrum devoluta ubicumque locorum in partibus Francie vel Biturie sita ad usus
Theoderici Neven nostri concivis et heredum efestucandorecognoverunt, itaque quod dictus Theodericus
prefata bona percipere et recipere poterit sine contradiccione
Verkoop huis Johannis Maelwael bij het Sint-Steven
subiudex, Herwen, Boye) Paulus et Johannes de Lymborch vendicione
legitima medietatem domus et aree cum medietate pertinentium integraliter
quondam domus domini Johannis Maelwael presbiteri in qua diem
clausit extremum sitam iuxta cymeterium nostre civitatis...ad usus domini
Segeri de Weelderen presbiteri et heredum efestucando resignaverunt.
Itaque warandizare pro Hermanno, Rutgero et Arnoldo eorum fratribus et Greta sorore eorum.
Geboortehuis Gebroeders van Lymborch
(Johannes Heze, Duven) subiudex pandavit Adam de Stockem in omnibus
bonis mobilibus et immobilibus Johannis dicti Jenneken Maelwael filii
quondam magistri Arnoldi in scabinatu Novimagensi sitis pro 14 veteribus
currentibus et pro zure; et subiudex percussit postem in ianua domus in qua
Mechteldis mater dicti Joannis morabatur in der Borchstraten ex par te Ade
Overlijden Johan van Lymborch
(Sander, Baers) subiudex pandavit Adam de Stockem concivem in omnibus
bonis mobilibus et immobilibus quondam Johannis dicti Jenneken Maelwael
filii quondam magistri Arnoldi per obitum eiusdem Jenneken relictis in
scabinatu sitis pro 14 Vrancr. cronen et pro iudice...
Woonhuis Johan Maelwael
Johannes Maelwael et Heylwig eius uxor murum domus dictorum coniugum
situm a latere hereditatis Conrardi Henrici scriptoris, in quantum idem
Conrardus sua edificia in dicto muro ad presens collocaverat, et non
remocius, contulerunt iure curtis dicto Conrardo et heredibus pro hereditario
censu 30 solidorum Victoris proxime primo et Pasche deinde.
Johannes Maelwael et uxor domos et areas cum pertinentiis sitas inter
hereditatem Conrardi (Henrici scriptoris) uno et Nijstrate alio, posteriore
ad Mechteldis Maelwaels et eius puerorum una cum spacio terre (longo
23*12 pedum, lato 7z/2 pedum) quod spacium situm est inter Conrardum uno
et dicte Mechteldis et puerorum alio, uno fine ad Joannis Walrami, alioque
fine ad eiusdem Mechteldis et puerorum, sic quod eadem Mechteldis super
dictum finem retinebit stillicidium.
Mechteldis Maelwaels, soror Johannis Maelwaels.
Vermelding van de familie Maelwael
Item Herman(n)o maelwaele de pictura busse nollikens curso(is) xxxviii